Maria Louise, prinses van Oranje-Nassau

Stammoeder van ons koningshuis

Het stadspaleis in de historische binnenstad dankt zijn naam aan de stammoeder van ons huidige koningshuis: Maria Louise van Hessen-Kassel, prinses van Oranje-Nassau. Een intieme expositie geeft een blik achter de schermen van haar veelbewogen leven. Aan de hand van portretten, prenten, tekeningen en een vertakte Oranje stamboom wordt duidelijk dat Maria Louise cruciaal is geweest in het behouden van de Oranjedynastie. De expositie wordt een vast onderdeel van het museum, dat met de Maria Louise- en de vernieuwde Escherexpositie ruchtbaarheid geeft aan zijn boeiende geschiedenis.

Op de begane grond van het stadspaleis waar de prinses van 1731 tot haar dood in 1765 woonde, maakt de bezoeker kennis met Maria Louise van Hessen-Kassel, prinses van Oranje-Nassau. Een nieuwe zaal is ingericht met portretten van Maria Louise en haar familie, ook illustreren voorwerpen en prenten de invloedrijke periode van de Friese Nassaus. Maria Louise, afkomstig uit een belangrijke adellijke Duitse familie, trouwt op 21-jarige leeftijd met Johan Willem Friso van Nassau-Dietz, stadhouder van Friesland en Groningen. Sinds 1702 droeg hij ook de titel prins van Oranje. Haar leven is veelbewogen. Als ze nog maar 23 is, hoogzwanger en moeder van een peuterdochter, sterft haar man onverwacht. Twintig jaar lang neemt ze als regentes zijn stadhouderlijke taken over, totdat haar zoon volwassen is. De continuïteit van de Oranjedynastie was daarmee gewaarborgd.

Johann Valentin Tischbein, Portret van Willem Carel Hendrik Friso, 1751, olieverf op doek, Fries Museum, Leeuwarden; Collectie Het Koninklijk Fries Genootschap

Johann Valentin Tischbein, Portret van Anna van Hannover, 1751, olieverf op doek, Fries Museum, Leeuwarden; Collectie Het Koninklijk Fries Genootschap

Machtigste vrouw van Nederland
De macht van haar zoon Willem IV wordt in 1747 flink uitgebreid tot stadhouder van de gehele Republiek. Wanneer hij na een kortstondige ziekte overlijdt en enkele jaren daarna ook zijn vrouw, is hun zoon en troonopvolger nog minderjarig. Op hoge leeftijd neemt Maria Louise weer de taak als regentes op zich, dit keer voor haar minderjarige kleinzoon én voor de gehele Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Onder haar hoede groeit de invloed van de Friese Nassaus. In een stamboom in de expositie wordt duidelijk dat koning Willem Alexander, prins der Nederlanden en prins van Oranje-Nassau in een directe geslachtslijn van haar afstamt.

Stadspaleis
Tussen haar twee regeerperiodes in kocht Maria Louise in de Grote Kerkstraat in Leeuwarden enkele huizen die naast elkaar gelegen zijn. Ze vraagt de befaamde Franse bouwmeester Anthony Coulon (1682-1749) om de huizen met elkaar te verbinden. Zo ontstaat het Princessehof, waar ook nu nog een achttiende-eeuwse stijlkamer is te zien, ingericht als eetkamer van Maria Louise.

In het Princessehof is nu het Nationale Keramiekmuseum gevestigd. Naast de wisselende tentoonstellingen zijn vanaf 20 juni twee nieuwe vaste exposities te zien. Het stadspaleis eert hiermee zijn beroemdste bewoners: Maria Louise en Maurits Cornelis Escher. M.C. Escher is in 1898 geboren in het Princessehof in Leeuwarden. De teksten zijn beschikbaar in Nederlands, Engels en Duits. Naast de nieuwe expositie over de prinses van Oranje-Nassau en de opgefriste presentatie over M.C. Escher heeft ook de theesalon een botanische make-over ondergaan. De ingang van het museum, grenzend aan de paleistuin, heeft nu meer weg van een orangerie uit de tijd van Maria Louise. Met de vernieuwingen en de nieuwe exposities is het Princessehof een must-see trekpleister in de historische binnenstad van Leeuwarden.

De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Leeuwarden, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Old Burger Weeshuis, Meindersma Sybenga Stichting, Stichting Herbert Duintjer Fonds, Stichting Het Nieuwe Stads Weeshuis, Boersma-Adema Stichting, Stichting Ritske Boelema Gasthuis, Boelstra Olivier Stichting, Stichting Siebolt Foundation, Club Céramique, Vrienden van Keramiekmuseum Princessehof