Jaarverslag 2022

Princessehof versterkt positie als culturele ontmoetingsplek in 2022

Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden kijkt met 36.000 bezoekers tevreden terug op 2022, dat toch een moeilijke start kende door corona. Het museum is in het bijzonder blij met de rol die het had als culturele ontmoetingsplek. Met keramiek als perfecte drager van geschiedenis en verhalen van over de hele wereld ontving het museum veel nieuwe doelgroepen. Zo werd KOREA goed bezocht en hoog beoordeeld door mensen met een Koreaanse afkomst. In de nieuwe tentoonstelling Feest! laat het museum opnieuw verschillende werelden samenkomen. Met het uitgebreide activiteitenprogramma zet het museum nadrukkelijk in op ontmoeting, door bijvoorbeeld samen Ketikoti en Divali te vieren.

Dit najaar opende Janny van der Heijden (Heel Holland Bakt) de tentoonstelling Feest! Van Pesach en Ketikoti tot Carnaval en Divali, waarin getoond wordt hoe er in heel Nederland feest wordt gevierd.

In de nieuwe tentoonstelling Feest! laat het museum opnieuw verschillende werelden samenkomen.

Tentoonstellingen

Dit najaar opende Janny van der Heijden (Heel Holland Bakt) de tentoonstelling Feest! Van Pesach en Ketikoti tot Carnaval en Divali, waarin getoond wordt hoe er in heel Nederland feest wordt gevierd. De tentoonstelling wordt beoordeeld met een 8,2 en is nog tot en met 20 augustus volgend jaar te zien. “Een feest van herkenning, maar ook een kennismaking met andere culturen. Prachtige mix”, schreef een bezoeker. In de eerste helft van dit jaar was KOREA. Poort naar een rijk verleden nog te zien in het museum, waarvoor topstukken uit het National Museum of Korea in Seoul voor het eerst naar Nederland reisden. De tentoonstelling leefde onder een brede doelgroep, MBO en HBO studenten deden mee aan educatieprogramma's, de ontwerpwedstrijd kon rekenen op een recordaantal inzendingen en vooral de Koreaanse gemeenschap kon het Princessehof goed vinden: maar liefst een op de vijf bezoekers gaf aan een Koreaanse afkomst te hebben. Zij waardeerden de expo met een 8,5. Daarnaast openden vier hedendaagse tentoonstellingen. Alexandra Engelfriet (1959) werd geëerd met de Van Achterberghprijs. Drie toonaangevende films van de kunstenaar zijn nog tot en met 9 april volgend jaar te zien. Het ontwerpersduo Humade creëert in Sea Silt: Linking Elements op een speelse en duurzame manier bewustzijn voor een circulaire economie. Duurzaamheid zal ook de komende jaren een belangrijk thema blijven in de hedendaagse tentoonstellingen. Met de aanstelling van een projectleider duurzaamheid zorgt het museum er bovendien voor dat het doorlopend hoog op de agenda staat bij alles wat het museum doet. Ter ere van het 450-jarig bestaan van Koninklijke Tichelaar Makkum wijdde het Princessehof een expo aan de aardewerkfabriek, met een breed palet van kleuren, producten en technieken. Tot slot opende Handle with Care, waarin het draait om de hand en gebaren.

Tentoonstellingen geopend in 2022	Periode
450 jaar Tichelaar	4 juni 2022 t/m 30 oktober 2022
Sea Silt: Linking elements by Humade	4 juni 2022 t/m 30 oktober 2022
Handle with care	26 november 2022 t/m 29 oktober 2023
Feest!	29 oktober 2022 t/m 20 augustus 2023
Van Achterberghprijs 2022	10 september 2022 t/m 9 april 2022

Kunst en koken

Het Princessehof kwam dit jaar met een primeur: het museum bracht een kookboek uit met bijzondere recepten die (inter)nationaal bekende chef-koks, culinair schrijvers, bakkers en andere bevlogen foodies speciaal hebben bedacht bij serviesgoed uit de museumcollectie. Het ruim 400 pagina’s tellende boek Kunst en Koken was ontzettend populair, onder andere op PAN Amsterdam. Dagblad Trouw schreef dat het “ontroert om de eerst als stille museumobjecten gefotografeerde borden en schalen ‘in functie’ te zien, voorzien van een zorgvuldig geënsceneerd gerecht”. Het boek is verkrijgbaar in de museumwinkel en de webshop van het Princessehof. In de tentoonstelling Van Oost en West is een route met minidocumentaires te volgen langs een aantal van de gebruikte voorwerpen. De docu’s zijn ook online te bekijken.

Ter ere van het 450-jarig bestaan van Koninklijke Tichelaar Makkum wijdde het Princessehof een expo aan de aardewerkfabriek, met een breed palet van kleuren, producten en technieken.

Collectie

Dankzij de Ottema-Kingma Stichting (OKS) kon het keramiekmuseum een unieke schotel uit circa 1530 als bruikleen aan de collectie toevoegen. Het gaat om een schotel uit Iznik, in het huidige Turkije, met blauwe en turquoise decoraties van druivenranken en bloemen. Het topstuk werd door de OKS aangekocht bij veilinghuis Sotheby’s in Londen en is te zien in de tentoonstelling Feest!, waarna het een plek krijgt in de vaste presentatie Van Oost en West. De hedendaagse collectie is uitgebreid met werken van onder anderen Neha Kudchadkar en Sharon van Overmeiren, nu te zien in Handle with Care. Ook kocht het museum, als eerste in Nederland, werk aan van Yoon Seok-hyeon (Zuid-Korea, 1992). Geglazuurd keramiek is doorgaans niet recyclebaar en eindigt meestal op de stortplaats. Yoon stuitte in zijn zoektocht naar een duurzaam alternatief voor het giftige glazuur op een oeroude techniek uit zijn geboorteland, ‘Ott’.

Het museum, als eerste in Nederland, werk aan van Yoon Seok-hyeon (Zuid-Korea, 1992).

Onderwijs

Het Princessehof inspireert een nieuwe generatie makers twee keer per jaar met een ontwerpwedstrijd. In het voorjaar stond deze in het teken van KOREA. Leerlingen van het voorgezet onderwijs konden meedoen met een beeldende reactie op de tentoonstelling. De winnende ontwerpen werden getoond in het museum. De tweede ontwerpwedstrijd had Feest! als onderwerp. Alle leerlingen ontvangen na hun bezoek een terugkomkaartje, zodat ze nog een keer gratis met twee volwassenen terug kunnen komen. Onder kleuters is het Princessehof een regelrechte hit. Niet alleen gingen duizenden kleuters op bezoek bij prinses Marijke en de Koreaanse prinses Kim (in traditioneel hanbok kostuum) voor hun onderwijsprogramma, ook de jaarlijkse Prinsen- en Princessedag raakte weer uitverkocht. Daarnaast hebben we proefgroepen vanuit het primair onderwijs ontvangen voor een programma bij het landelijke project Weet wat je viert. Scholen krijgen hierbij gratis vervoer aangeboden, wat zeer op prijs wordt gesteld.

Duizenden kleuters op bezoek bij prinses Marijke en de Koreaanse prinses Kim (in traditioneel hanbok kostuum) voor hun onderwijsprogramma

Maria Louise

In het najaar presenteerde het museum samen met de Gemeente Leeuwarden een licht- en geluidspektakel rond het leven van Maria Louise. Acht weken lang schoven bezoekers aan in de paleistuin, voor een meeslepende audio-ervaring en videoprojecties in een poëtische Son et lumière. Ook dit jaar raakte het spektakel volledig uitverkocht.

Acht weken lang schoven bezoekers aan in de paleistuin, voor een meeslepende audio-ervaring en videoprojecties in een poëtische Son et lumière.

Activiteiten

Om de drempel tot het museum te verlagen, organiseerden we een feestelijk programma op de openingsdag van Feest!, voor iedereen gratis toegankelijk. De Koreaanse BBQ op het eindfeest van KOREA was drukbezocht. Er werd kimchi uitgedeeld en gegeten, gemaakt door Annejil Suk. Ook waren er workshops, presenteerde Jörgen Tjon a Fong een talkshow en maakte Mischa Blok een podcast over het werk van Juree Kim. Humade gaf een aantal uitverkochte workshops Kintsugi, waarbij deelnemers gebroken servies leerden repareren met goudlijm. Rond Feest! worden activiteiten georganiseerd die je laten kennismaken met andere culturen of gebruiken. Zo kan je aansluiten bij een Ketikoti dialoogtafel of meedoen aan een workshop Indonesische kruiden. Speciaal voor mensen die nieuwsgierig zijn naar een verrassende ontmoeting of mensen zonder museumpartner is er op Tweede Kerstdag MuseumMetgezel. Deelnemers ontmoeten iemand die voor hen nieuw en onbekend is. Iemand van een andere generatie, of met een andere achtergrond of leefwijze.

Over de bezoeker

Economische betekenis

Het imago van het Princessehof en de stad werden versterkt door de 600 artikelen die over het museum werden geschreven, met een advertentiewaarde van €1,2 miljoen. Van de in totaal 36.000 bezoekers, kwamen 30.000 speciaal voor het museum naar Leeuwarden. Zij gaven in totaal €3,2 miljoen uit aan eten, drinken, overnachten en andere activiteiten.

Online

Financiën

Baten (x 1.000)	2021	2022
Directe opbrengsten	192	371
Indirecte opbrengsten	378	369
Subsidies	2.530	2.383
Overige bijdragen	225	331
Totaal	3.325	3.454

Lasten (x 1.000)	2021	2022
Salarissen, sociale lasten	1.779	1.617
Afschrijvingen op vaste activa	74	94
Aankopen	96	93
Huisvestingskosten	424	507
Overige kosten	951	972
Totaal	3.324	3.283
Resultaat	1	171

Organisatie

Keramiekmuseum Princessehof vormt samen met het Fries Museum een gezamenlijke organisatie. Het Fries Museum vormt samen met Keramiekmuseum Princessehof een gezamenlijke organisatie. In 2022 werkten 66 personen bij de organisatie. Zij werkten 11,11 fte voor het Keramiekmuseum Princessehof. Daarnaast waren er 36 stagiars en maar liefst 155 vrijwilligers.

Partners, vrienden en sponsors

Het aantal Vrienden van het museum is dit jaar flink in aantal gestegen, mede dankzij een speciale welkomstactie waarbij nieuwe vrienden het boek Kunst & Koken ontvingen.

Partners

Ministerie van Onderwijs, cultuur en wetenschap

Ottema-Kingma Stichting

Gemeente Leeuwarden

Fondsen

Boelstra-Olivier Stichting

Boersma Adema Stichting

Club Céramique

De Gijselaar-Hintzenfonds

Gemeente Leeuwarden

Herbert Duintjer Fonds

Het Nieuwe Stads Weeshuis

Korea Foundation

Leeuwarden Fryslân 2028

M.A.O. C. Gravin van Bijlandt Stichting

Meindersma-Sybenga Stichting

Mondriaan Fonds

Mullerfonds

P.M. de Klerk Keramiek Fonds

Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân

Prins Bernhard Cultuurfonds: Buchter-De Vries Fonds

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

St. Anthony Gasthuis

Stichting Cultuur FB Oranjewoud

Stichting Fonds Oostersche Handel en Reederijen

Stichting Nassau en Friesland

Stichting Old Burger Weeshuis

Stichting Ritske Boelema Gasthuis

Stichting Siebolt Foundation

Stichting Van Achterbergh-Domhof

Vaderlandsch Fonds

Vereniging van Vrienden Keramiekmuseum Princessehof

Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting