‘Nachtwacht’ Chinees keramiek

Een Chinees Ru bakje van Keramiekmuseum Princessehof blijkt na onderzoek uiterst zeldzaam en waardevol te zijn. Wereldwijd zijn er slechts 79 Ru objecten bekend. Een daarvan bracht in 2012 bij Sotheby’s 26,7 miljoen USD op. Ru wordt gerekend tot de fraaiste keramiek die ooit is gemaakt. Het exemplaar van het Princessehof mag rustig de ‘Nachtwacht’ van het Chinees keramiek genoemd worden. Het is bovendien het enige stuk keizerlijke Ru op het Europese vasteland.

Het bakje of schaaltje met een diameter van dertien centimeter is gemaakt om penselen in schoon te maken. Die penselen gebruikte men destijds om Chinese karakters te schrijven. Het bakje heeft net als de meeste Ru objecten een tijdloze simpele vorm en een groengrijze gecraqueleerde glazuur.

Meten is weten

Aanleiding voor het onderzoek was een toevallig bezoek van kenner Peichin Yu, van het National Palace Museum in Taipei. Mevrouw Yu was diep onder de indruk toen ze het Ru bakje zag. Samen met Eva Ströber, conservator Aziatische Keramiek, keek ze naar de vorm, het glazuur en het gewicht van het bakje. In alle opzichten leek het om een authentieke Ru te gaan. De ultieme test bestaat uit het nauwkeurig meten van de afstand tussen de drie afdrukken van de triangel. De triangel is het rekje dat destijds gebruikt werd in de speciale Ru ovens tijdens het glazuren. Op de steunpunten komt geen glazuur terecht en daardoor blijven ze zichtbaar. De uitkomst van het onderzoek is positief: Keramiekmuseum Princessehof heeft een authentieke Ru. Een bijzonder mooi en gaaf exemplaar bovendien, aldus Yu.

79 stukken bekend

Ru werd gemaakt tijdens de noordelijke Song dynastie, alleen tussen 1086 en 1106. Het werd exclusief voor de Chinese keizer gebakken. Tot op heden wordt Ru gerekend tot de fraaiste keramiek die ooit is gemaakt. Dat komt vooral door de groengrijze glazuur, ooit beschreven als ‘de kleur van de hemel na een regenbui’. Er zijn wereldwijd slechts 79 stukken Ru bewaard gebleven, waarvan de meeste zich bevinden in de collectie van het Palace Museum in Taipei.

Nalatenschap

Het Ru bakje werd in 1981 geschonken aan het Princessehof door de weduwe van dhr. Mueller, een verzamelaar uit Zutphen. Liefhebbers moeten nog even wachten voordat ze het bakje kunnen bewonderen. Naar verwachting zal het na de herinrichting van het Princessehof, die gepland staat voor 2015, te zien zijn in de vaste presentatie.

Noot naar aanleiding van dit nieuwsbericht

Het Princessehof heeft een belangrijke collectie keramiek. Op sommige terreinen is die zelfs van wereldformaat. Aziatische keramiek is een van onze kerncollecties. Om onze kennis en de collectie verder te kunnen ontwikkelen, blijven we objecten onderzoeken. Daarvoor hebben we zelf experts in diens en hebben we contacten met experts buiten het museum. Onderzoek levert vaak nieuwe kennis op en is soms ook spectaculair. In het Fries Museum is recent bijvoorbeeld de gouden mantelspeld van Wijnaldum onderzocht. Daarbij bleek dat Friesland al in de vroege middeleeuwen handelscontacten had met India, waar de edelstenen van dit beroemde sierraad vandaan bleken te komen. Musea met bijvoorbeeld een schilderij van Rembrandt, laten deze onderzoeken door het Rembrandt Research Project. Soms wordt een museum teleurgesteld, soms is de uitkomst positief: het is een echte. Dat is belangrijk nieuws.

Precies zo is het ons ru-bakje vergaan. Het penseelbakje is in 1981 geschonken door de verzamelaar Van de Mueller Coelingh. Vanaf het begin was het een belangrijke verrijking van de collectie, als een van de weinige stukken ru keramiek buiten China. Toch mist het alles wat je zou verwachten van een duur stuk Chinees porselein: het is niet groot, heeft geen spectaculaire vorm en is niet gedecoreerd. Het stuk is voorzien van het bijzondere groengrijze celadonglazuur. Vanwege de hoge kwaliteit daarvan sierde het in 2006 de cover van de catalogus bij onze celadon tentoonstelling. Dr. Eva Ströber is verantwoordelijk voor de Aziatische keramiek in het Princessehof. Mede dankzij haar wetenschappelijke contacten kwam de internationale expert op het gebied van keizerlijke ru keramiek, mw. Yu van het Paleismuseum in Taipei, op bezoek in ons museum. Samen met mw. Ströber heeft zij het ru-bakje bekeken en kon de echtheid worden bevestigd. Twijfels die er de afgelopen jaren waren bij sommige experts, kunnen dankzij de expertise van het Paleismuseum definitief worden weggenomen. Het stuk is echt! Het is als het ware onze Nachtwacht. Een uiterst zeldzaam voorbeeld van de hoogst denkbaar ontwikkelde keizerlijke smaak. Belangrijk nieuws voor het Princessehof!