Bridgerton en keramiek

Bridgerton en keramiek

Bridgerton & Keramiek

Rijk gedecoreerde interieurs, overdaad, roddel en achterklap, wij kunnen er - mede dankzij Porseleinkoorts - simpelweg niet genoeg van krijgen. Het nieuwe seizoen van Bridgerton kwam daarom als geroepen! Dit fictieve verhaal speelt zich af aan het begin van de 19e eeuw in Engeland. Graag geven wij wat decoratietips aan de hand van dit nieuwe seizoen van Bridgerton en met onze Porseleinkoorts hoofdpersonen Madame de Pompadour en Augustus de Sterke in het achterhoofd.

Bloemen, bloemen, bloemen

Madame de Pompadour wist het al en gelukkig is het voor de makers van Bridgerton ook overduidelijk: een mens kan nooit te veel bloemen om zich heen hebben en zeker niet op een groots bal. Het eerste bal van dit seizoen wordt gegeven door Lady Danbury en we zien Queen Charlotte in een fantastische setting:  

Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

Wij kunnen ons voorstellen dat Danbury zich heeft laten inspireren door onze Madame de Pompadour. De markiezin organiseerde de meest geweldige feesten, waarin ze hele nieuwe werelden wist te creëren. In november 1750 gaf ze een spectaculair openingsfeest voor haar nieuwe lusthof Bellevue. Ondanks de koude winter was er een weelde van de meest prachtige bloemen, keramieken bloemen van Vincennes-porselein wel te verstaan.

Om ze voor alle zintuigen nog echter te laten zijn werden ze besprenkeld met parfum. Dit alles tot plezier van Koning Lodewijk XV. Madame de Pompadour was een groot fan van deze levensechte handgemaakte bloemen. Nadat ze in 1751 een krat meloenen van de hertog van Newcastle had ontvangen, stuurde zij hem gemonteerd Aziatisch porselein met porseleinen bloemen en over die bloemen schreef ze dat deze afkomstig waren uit haar tuin.

Wil je meer weten over Madame de Pompadour? Luister dan aflevering 4 van onze Podcast Porseleincast. 

85 Boeket van de dauphine, 1747-1748, Manufacture de Vincennes, ontwerp: Jean-Claude Duplessis, porselein, koper, verguldsel, 11
85 Boeket van de dauphine, 1747-1748, Manufacture de Vincennes, ontwerp: Jean-Claude Duplessis, porselein, koper, verguldsel, 11
Madame de Pompadour
Madame de Pompadour

Blauw-wit: altijd goed

Aziatisch porselein is al sinds de eerste introductie in Europa razend populair. In het begin was het leuk om een enkel stukje te bezitten, maar al gauw was hoe meer hoe beter en liefst zo ook groot mogelijk het devies. Augustus de Sterke ging tot het uiterste en wist een verzameling van bijna 30.000 stuks Aziatisch porselein bij elkaar te brengen. Hij kocht de vele stukken niet alleen, maar ruilde ook met andere vorsten. Zijn meest beroemde ruil vond plaats in 1717 met de Koning van Pruisen, Augustus ruilde 600 cavaleristen (zogenaamde Dragonders) uit zijn eigen leger tegen 151 vazen van Chinees porselein, gedecoreerd in onder glazuur blauw. Eén van deze spectaculaire Dragondervazen, van bijna een meter hoog, is nu te bewonderen in onze tentoonstellling Porseleinkoorts. Meer weten over deze vaas en de verzamelwoede van Augustus? Luister dan naar aflevering 1 van Porseleincast. 

Dragondervaas met decor van draken en bloemranken
Dragondervaas met decor van draken en bloemranken
Nu te zien in Porseleinkoorts
Nu te zien in Porseleinkoorts

Voor de personages in Bridgerton is het beduidend eenvoudiger om met deze blauw-witte mode mee te gaan. De markt en antiekwinkel hebben duidelijk een grote voorraad van deze nog altijd populaire handelswaar.

Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

Grote Aziatische vazen zien we ook terug in de interieurs van de personages. Met name de hal  van de Bridgertons is gedecoreerd met een aantal forse exemplaren. De zeer grote vazen zijn hier opgesteld op voetstukken in de hal. Vaak werden dit soort joekels in sets van vijf of acht besteld in China, waarna deze in Europa onder meer gedurende de zomermaanden ter decoratie geplaatst werden in de haard. Twee van de grote vazen in deze scène zijn gedecoreerd in het zogenoemde Imari-palet, waarbij het onderglazuur blauw gecombineerd wordt met zwarte, rode, groene en gouden emails. Dit type decoratie werd voor het eerst in Japan toegepast, maar al gauw overgenomen door de Chinese porseleindecorateurs en was erg populair in Europa.  

Bord met decor van Europese dame en heer, symbolen en bloemen, imari
Bord met decor van Europese dame en heer, symbolen en bloemen, imari
Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

Liefde voor de klassieke oudheid 

Aan het einde van 18e eeuw beginnen stijlvolle Europeanen hun huizen te decoreren met objecten geïnspireerd op de klassieke oudheid. De Franse fabrieken sluiten zich al vroeg bij deze mode aan en in Engeland is Josiah Wedgwood stijlkoning op dit gebied. In zijn fabriekscomplex Etruria worden de meest modieuze objecten geproduceerd. Deze mode is aan het begin van de 19e eeuw volop gaande en dat zien we goed terug in de Bridgerton interieurs.  

Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix

Violet Bridgerton schenkt haar dochter een kop thee in uit een witte theepot die gedecoreerd is met een blauw-wit motief dat duidelijk is ontleend aan voorbeelden uit de klassieke wereld. Ook in de collectie van ons museum zijn verschillende theepotten te vinden met klassieke decors, waaronder deze prachtige pot van Wedgwood.  

Theepot met decor van wit en groene appliques in vorm van klassieke figuren en bomen
Theepot met decor van wit en groene appliques in vorm van klassieke figuren en bomen
Theepot met decor van klassieke scène in bruin en polychrome bloemen
Theepot met decor van klassieke scène in bruin en polychrome bloemen

De liefde voor de klassieke oudheid zie je in Bridgerton ook terug in de vele Empire vazen van Frans porselein. Wij zagen ze onder meer in de slaapkamer van de jonge Viscount en Viscountess Bridgerton, in het interieur van Lady Featherington en in het kille ouderlijk huis van Cressida Cowper. 

Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton
Vaas met decor van cartouches met polychrome bloemdecors op een fond van blauw en goud, eigen collectie
Vaas met decor van cartouches met polychrome bloemdecors op een fond van blauw en goud, eigen collectie
Vaas met een decor van polychroom boeket en decoraties in het goud, eigen collectie
Vaas met een decor van polychroom boeket en decoraties in het goud, eigen collectie

More is more

In de 18e eeuw gaan de marchant merciers, de stijlkoningen van Parijs, massaal bestaande keramiek upcyclen. Om het Europese en Aziatische porselein passend te houden bij de extravagante rococo-interieurs worden de stukken voorzien van vergulde monturen, soms aangevuld met bijvoorbeeld porseleinen bloemen of ander porselein.  

Een stel paarden, voorzien van een Frans montuur
Een stel paarden, voorzien van een Frans montuur

In de interieurs van Bridgerton zien we ook verschillende gemonteerde porseleinen voorwerpen terug, zoals dit paar kandelabers in het paleis van Queen Charlottte. 

Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix

Nieuw bij de ‘ton’ 

Nachtclubeigenaar en bokser Will Mondrich en zijn vrouw Alice worden dit seizoen plotsklaps onderdeel van de ‘ton’, wanneer hun oudste zoon de titel Earl of Kent erft met de daarbij behorende huizen. Uiteraard zaten wij op het puntje van onze stoel toen de familie een rondleiding kreeg door hun nieuwverworven Londense stadpaleis met 27 kamers. Met name in de hal en het trappenhuis spotten wij verschillende interessante keramische voorwerpen. Zo staat onder aan de trap een beeld in de vorm van een theedrinkend galant paar. Dit was vanaf de 18e eeuw een populair onderwerp om te verbeelden in Europees porselein en in onze tentoonstelling Porseleinkoorts hebben we een vroeg voorbeeld hiervan uitgevoegd door de fabriek in Meissen opgenomen: 

Foto: Ruben van Vliet
Foto: Ruben van Vliet
Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

In het trappenhuis zagen we vervolgens een ensemble van drie stuks Aziatisch porselein, met centraal een opvallende gele vaas. Mogelijk is deze vaas is gedecoreerd met veelvoorkomende geluksmotieven. De decoratie op Aziatische keramiek is namelijk niet alleen voor de sier, maar draagt altijd een positieve betekenis of boodschap uit. Dit heeft te maken met het gebruik van het geven van keramiek als geschenk en uiteraard wens je dan de ontvanger niets dan goeds toe. De twee schalen die de gele vaas flankeren zijn gedecoreerd met bloeiende planten in het famille verte-palet, waarbij het groene email de boventoon voert. Dit type Chinese porselein is een opvolger van het eerdergenoemde, rijkversierde Imari en vond net zo gretig aftrek bij de Europese consument.  

Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton
Vaas met decor van symbolen in reliëf
Vaas met decor van symbolen in reliëf
Schaal met decor van meerlandschap in de bergen met figuren, famille verte
Schaal met decor van meerlandschap in de bergen met figuren, famille verte

Gespreksstarters 

Tafeldecoraties zijn een essentieel onderdeel van ieder groots banket. De fabriek in Vicennes/Sèvres is de eerste fabriek in Europa die, halverwege de 18e eeuw, deze figuren gaat produceren in biscuit, dus zonder glazuur en kleur. Deze bisquit beelden vormen een mooi en duurzaam alternatief voor de suikergoed decoraties die tot dan toe gebruikelijk waren. Tijdens diners waren de tafels versierd met deze beelden, die dienden als gespreksstarter. In onze tentoonstelling Porseleinkoorts staan verschillende voorbeelden van dit soort vroege beelden. Ze verbeelden onderwerpen als literatuur, de klassieke wereld, romantiek of het zo verromantiseerde landleven. Op het bal waar Penelope Featherington haar eerste zeer ongemakkelijke conversatie start met een potentiële huwelijkskandidaat, zagen wij twee wel erg uit de kluiten gewassen tafeldecoraties/ kandelaars.  

Foto: Ruben van Vliet
Foto: Ruben van Vliet
Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

Overal boeketten 

In alle interieurs zagen we mooie boeketten. Van een bescheiden vaas met een simpele bos bloemen in de winkel van de modiste, tot de meest extravagante bloemstukken.  

In de salon van de Bridgertons zagen we een mand op een hoge voet van Europees porselein met daarin een bloemstuk, eenzelfde mand zagen we terug in hun porseleinkast in de hal, tegenover de deur die toegang geeft tot deze salon. Omdat de serie is gesitueerd in Engeland (en wij hem stiekem gewoon mooier vinden) pronken wij graag met onze Wedgwood mand.  

Wedgewood vaas, Mand met onderschotel, crèmekleurig
Wedgewood vaas, Mand met onderschotel, crèmekleurig
Netflix Bridgerton
Netflix Bridgerton

Borden om naar te kijken 

Tot slot zagen we op verschillende plaatsen borden van porselein decoratief opgesteld staan. Bij de Bridgertons zagen we twee verschillende soorten, beide op het plat versierd met bloemen en de ene serie voorzien van een brede vergulde rand en de andere van een rand in lichtblauw.  

Liam Daniel/Netflix
Liam Daniel/Netflix
Bord uit servies met blue celeste van Lodewijk XV vrijstaand, te zien in Porseleinkoorts
Bord uit servies met blue celeste van Lodewijk XV vrijstaand, te zien in Porseleinkoorts
© Keramiekmuseum Princessehof - alle rechten voorbehouden disclaimer